M.Ö. 447-432 yılları arasında inşa edilen ve Yunanistan topraklarının Osmanlı İmparatorluğu’na ait olduğu 19. yüzyılda İngiltere’ye götürülen Elgin Mermerleri uzun süredir İngiltere ile Yunanistan arasında diplomatik bir çekişmenin odak noktasında. Atina, Parthenon Heykelleri de olarak bilinen eserlerin Yunanistan’a iade edilmesi için ilk başvuruyu 1983’te yaptı.
Eserlerin sergilendiği British Museum’un verdiği bilgiye göre, Parthenon Heykelleri İngiliz diplomat Lord Elgin (Thomas Bruce) tarafından 1801-1816 yılları arasında İngiltere’ye götürüldü. Dönemin İngiltere hükümeti, yaptığı araştırma sonucu eserlerin İngiltere’ye götürülmesinin “yasal” olduğu sonucuna vardı ayrıca 1963 tarihli “British Museum Kanunu” eserlerin müze koleksiyonundan çıkarılmasını yasaklıyor ancak ödünç verme konusunu düzenleyen bir kanun bulunmuyor.
Müzenin internet sitesinde, “eserlerin iadesi için yapıcı görüşmelerin” sürdüğü” bilgisi yer alıyor ancak Atina şimdiye kadar İngiltere’den bu konuda olumlu bir dönüş alamadı. Hatta geçtiğimiz yıl Başbakan Kiryakos Miçotakis’in gerçekleştirdiği Londra ziyareti Elgin Mermerleri nedeni ile diplomatik bir krizle sonuçlandı.
 |
| Yunanistan ve İngiltere arasında Parthenon kavgası! Sunak görüşmeyi son anda iptal etti, Miçotakis kızgın |
ATİNA ISRAR EDİYOR, İNGİLTERE VERMEK İSTEMİYOR
Bugün Yunan medyasında yer alan haberlere göre, UNESCO Kültürel Varlıkların Ait Oldukları Ülkelere İadesinin Teşviki Hükûmetler Arası Komitesi’nin (ICPRCP) 24. oturumunda, Atina talebini yineledi ve heykellerin yasadışı olarak ele geçirildiğini, British Museum’da kaldıkları süre boyunca kötü muameleye maruz kaldıklarını vurguladı. Birleşik Krallık ise konuyla ilgili sabit tavrında ısrar ederek, yürürlükteki yasal çerçevenin Parthenon Heykellerinin Yunanistan’a iadesine izin vermediğini öne sürdü.
“TÜRKİYE İNGİLİZLERİN TEMEL ARGÜMANINI ÇÜRÜTTÜ”
Birleşik Krallık yıllardır eserlerin İngiltere’ye taşımasında izin veren bir Osmanlı fermanı olduğunu iddia ediyor ancak bu belge ortada yok.British Museum’un heykellerin yasal olarak çıkarıldığı iddiasının tek kanıtı İtalyancaya çevrilmiş bir mektuptaki ibareye dayanıyor.
Yunan medyasında yer alan haberlere göre, ICPRCP oturumunda Türkiye’yi temsil eden Kültür ve Turizm Bakanlığı Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanı Zeynep Boz, İngilizlerin Parthenon Heykellerinin British Museum’da kalmasına ilişkin temel argümanlarından birini çürüttü ve “Durumu meşrulaştıracak herhangi bir belgenin varlığından haberdar değiliz” dedi ve ekledi;
“Yunan heyetine, 40 yılı aşkın bir süredir gerçek ve somut kanıtlar sundukları için yürekten teşekkür etmek istiyoruz. Parthenon Heykellerinin Yunanistan’a iadesini kutlamayı tüm kalbimizle bekliyoruz çünkü bunun kültürel varlıkların korunmasına küresel olarak verilecek en güçlü cevap olduğuna inanıyoruz”
YUNAN MEDYASI: TÜRKİYE’DEN SICAK DESTEK
Elgin mermeleri konusunda Türkiye’den gelen destek bugün Yunan medyasının öne çıkan başlıklarından biri oldu. Protothema gazetesi ‘Türkiye İngilizlerin temel argümanlarından birini çürüttü’ başlığını kullanırken, Ta Nea gazetesi ise Türkiye’nin Atina’nın mücadelesine sıcak bir destek verdiğini yazdı. Newist.gr haber sitesi söz konusu desteğin Türkiye’den gelmesinin ‘ayrıca önemli’ olduğunu vurguladı.
Geçtiğimiz yaz, British Museum envanterindeki bazı eserlerin bir çalışan tarafından çalınarak internette satışa sunulduğu ortaya çıkmıştı. Birçok ülke bu olaydan sonra, tarihinin en büyük krizlerinden biriyle karşı karşıya olan dünyaca ünlü müzeye, “eserlerimizi geri verin” çağrısı yapıyor.
